Raport końcowy z ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w Specjalnym Ośrodku Szkolno–Wychowawczym w Dobrej w roku szkolnym 2015/2016

Ewaluacja obejmowała zebranie i analizę informacji o warunkach, przebiegu i skuteczności działań podejmowanych w Ośrodku w odniesieniu do wybranych zagadnień, w celu zweryfikowania ich efektywności. W opracowanym raporcie uwzględniono wyniki badań przeprowadzonych w Ośrodku przez zespoły nauczycieli.

W bieżącym roku szkolnym, do ewaluacji - po uwzględnieniu aktualnych potrzeb - dokonano wyboru następujących zagadnień:

1. Uczniowie są bezpieczni w środowisku szkolnym.

2. Uczniowie rozwijają kompetencje czytelnicze.

W trakcie ewaluacji wewnętrznej zbierano informacje pochodzące z różnych źródeł. Źródło informacji stanowili:

• uczniowie;

• nauczyciele;

• dyrektor Ośrodka;

• psycholog;

• pedagog;

• pracownicy niepedagogiczni;

• rodzice.

Dokonano analizy następujących dokumentów Ośrodka:

• Statut;

• Program wychowawczy;

• Program profilaktyki;

• Koncepcja pracy szkoły;

• Plan pracy SOSW;

• Teczka nadzoru pedagogicznego;

• Księga protokołów i uchwał;

• procedury i regulaminy;

• plany pracy:

  • wychowawców klas;

  • wychowawców w opiece całodobowej;

  • psychologa i pedagoga;

  • plany pracy zespołów przedmiotowych;

  • plan pracy koła czytelniczego „Koło przyjaciół biblioteki”;

• dzienniki lekcyjne i w opiece całodobowej;

• dziennik biblioteki szkolnej;

• kronika Ośrodka, zeszyt apeli, strona WWW;

• dokumenty BHP;

• statystyka biblioteki;

• karty czytelnicze.

Dodatkowo analizie poddano treść i tematykę dekoracji i gazetek szkolnych, klasowych, w opiece całodobowej, na korytarzach, informacyjną dla rodziców, kąciki czytelnicze w klasach i zeszyty lektur prowadzone przez uczniów wspólnie z rodzicami.

Zastosowano metody i narzędzia badawcze opracowane przez odpowiedzialne za prowadzenie poszczególnych działań zespoły nauczycieli:

• wywiad z dyrektorem, bibliotekarką;

• analiza dokumentacji szkolnej;

• ankiety ewaluacyjne skierowane do uczniów, nauczycieli, pracowników niepedagogicznych oraz do rodziców.

Badaniami zostali objęci uczniowie, nauczyciele - w tym dyrektor, psycholog, pedagog, bibliotekarka – pracownicy niepedagogiczni oraz rodzice uczniów.

Łącznie badaniami objęto 65 uczniów, 25 nauczycieli, 9 pracowników niepedagogicznych, 42 rodziców.

Ewaluacja realizowana była zgodnie z założeniami zaplanowanymi w harmonogramie i określonymi terminami.

Pani dyrektor na bieżąco monitorowała przebieg działań podejmowanych w ramach ewaluacji.

Harmonogram ewaluacji w SOSW w roku szkolnym 2015/2016 przedstawiał się następująco:

 

Termin	Działanie	Odpowiedzialni
wrzesień/październik 2015	- spotkanie rady pedagogicznej, ustalenie proponowanego zestawu pytań kluczowych, powołanie zespołów zadaniowych, przydział grup badawczych.	dyrektor, przew. zespołu ds. ew. wew.
listopad/grudzień 2015	- opracowanie narzędzi badawczych przez poszczególne zespoły nauczycieli w odniesieniu do swojej grupy badawczej.	przew. zespołów nauczycieli
luty/kwiecień 2016	- etap przeprowadzania badań /zbieranie informacji umożliwiających odpowiedź na pytania badawcze. Analiza dokumentów. Odpowiedzi na pytania badawcze. Ankiety, wywiady, itp.	zespoły nauczycieli
maj 2016	- opracowanie raportów cząstkowych /wniosków, propozycji, rozwiązań/	przew. zespołów nauczycieli
maj 2016	- formułowanie raportu końcowego z ewaluacji zawierającego rekomendacje, upowszechnienie wyników ewaluacji.	zespół ds. ew. wew.

Przydział grup badawczych poszczególnym zespołom

1. Uczniowie są bezpieczni w środowisku szkolnym.

Lp.	Nazwa zespołu	Grupa badawcza
1.	Zespół nauczycieli humanistów	uczniowie
2.	Zespół nauczycieli przedmiotów matematyczno – przyrodniczych	analiza dokumentów
3.	Zespół wychowawców	dyrektor, pracownicy niepedagogiczni
4.	Zespół nauczycieli specjalistów	rodzice, nauczyciele, psycholog, pedagog

 

2. Uczniowie rozwijają kompetencje czytelnicze.

Lp.	Nazwa zespołu	Grupa badawcza
1.	Zespół nauczycieli humanistów	analiza dokumentów
2.	Zespół nauczycieli przedmiotów matematyczno – przyrodniczych	uczniowie
3.	Zespół wychowawców	bibliotekarka, dyrektor
4.	Zespół nauczycieli specjalistów	nauczyciele, rodzice

Raport zawierający wyniki ewaluacji wewnętrznej zostanie przedstawiony:

• nauczycielom na radzie pedagogicznej;

• uczniom podczas godziny do dyspozycji wychowawcy klasy;

• rodzicom podczas zebrania;

• na stronie internetowej Ośrodka.

Ponadto wersja papierowa opracowanego dokumentu dostępna będzie w dokumentacji Ośrodka.

 

Analiza i interpretacja wyników badań

1. Uczniowie są bezpieczni w środowisku szkolnym.

Wybór powyższego tematu został podyktowany potrzebą uzyskania informacji o aktualnej sytuacji w kontekście bezpieczeństwa:

• w Ośrodku przebywają uczniowie z wielorakimi niepełnosprawnościami, wymagający stałej i zwiększonej opieki;

• w otoczeniu prowadzone są prace budowlane;

• rośnie aktywność uczniów w cyberprzestrzeni.

Aby można było zweryfikować to zagadnienie określono cele oraz kryteria ewaluacji:

Cele:

1. Podstawowym celem ewaluacji w tym obszarze jest diagnoza środowiska szkolnego w odniesieniu do poczucia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego wszystkich uczestników życia szkolnego.

2. Pozyskanie informacji o działaniach szkoły lub placówki zapewniających uczniom bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne.

3. Badanie znajomości i przestrzegania zasad bezpieczeństwa.

4. Diagnozowanie miejsc, sytuacji niebezpiecznych w Ośrodku.

5. Opracowanie planu działań mających na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa w Ośrodku – jeżeli okaże się to konieczne - oraz tworzenie przyjaznego klimatu nauki i pracy.

Kryteria ewaluacji:

1. Określone w Ośrodku zasady bezpieczeństwa są zgodne z wymaganiami prawnymi.

2. Uczniowie, nauczyciele i pracownicy niepedagogiczni oraz rodzice uczniów znają określone w Ośrodku zasady bezpieczeństwa.

3. Upowszechniana jest wiedza o zasadach postępowania w sytuacjach kryzysowych oraz bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni.

4. Określone przez Ośrodek zasady bezpieczeństwa są skuteczne i powszechnie stosowane.

W trakcie trwania ewaluacji szukano odpowiedzi na postawione pytania kluczowe:

1. Jakie zasady bezpieczeństwa i w jakich obszarach pracy Ośrodka są określone w obowiązującej dokumentacji?

2. Czy uczniowie nauczyciele i personel placówki wiedzą, jakich zachowań z zakresu bezpieczeństwa się od nich oczekuje?

3. Czy uczniowie potrafią zachować się odpowiednio w sytuacji zagrożenia i przemocy?

4. Czy uzyskują odpowiednią pomoc ze strony pracowników Ośrodka?

5. Jaki jest poziom respektowania zasad bezpieczeństwa przez podmioty szkoły?

6. Czy uczniowie, nauczyciele i personel placówki czują się w Ośrodku bezpiecznie?

7. Jaka jest opinia rodziców/opiekunów prawnych o bezpieczeństwie w Ośrodku?

8. Jakie miejsca i sytuacje są postrzegane w Ośrodku za niebezpieczne?

 

Podsumowanie

Z treści przedłożonych przez poszczególne zespoły raportów cząstkowych wynika, że:

1. Określone w Ośrodku zasady bezpieczeństwa są zgodne z wymaganiami prawnymi.

2. Uczniowie, nauczyciele i pracownicy niepedagogiczni oraz rodzice uczniów znają określone w Ośrodku zasady bezpieczeństwa.

3. Upowszechniana jest wiedza o zasadach postępowania w sytuacjach kryzysowych oraz bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni.

4. Określone przez Ośrodek zasady bezpieczeństwa są skuteczne i powszechnie stosowane.

Mocne strony

Informacje dotyczące zasad bezpieczeństwa i przestrzegania norm społecznych zawarte są w obowiązujących w Ośrodku i aktualizowanych dokumentach.

Wewnątrzszkolne regulaminy i procedury są dostosowywane do aktualnej sytuacji w Ośrodku.

Ośrodek prezentuje szeroki wachlarz działań mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa uczniom.

Zachowania uczniów są monitorowane na bieżąco.

Dokonywana jest ocena skuteczności działań zawartych w programie wychowawczymi i w programie profilaktyki.

Szkoła współpracuje z rodzicami w celu eliminowania negatywnych zachowań.

Słabe strony

Wybiórczy poziom znajomości prawa wewnątrzszkolnego wśród uczniów i rodziców.

Niewiedza części pracowników niepedagogicznych odnośnie szkoleń i działań i innych działań podnoszących bezpieczeństwo uczniów i pracowników.

Małe zainteresowanie współpracą ze szkołą ze strony rodziców uczniów klas starszych.

Nieznajomość przez rodziców działań prowadzonych na terenie Ośrodka.

Występowanie na terenie Ośrodka sytuacji zagrażających bezpieczeństwu uczniów.

Wnioski do dalszej pracy

W dalszym ciągu dbać o wysoki poziom standardów bezpieczeństwa, kontynuować działania na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa uczniom i wszystkim pracownikom Ośrodka.

Polepszyć dostępność procedur i regulaminów dla pracowników Ośrodka oraz rodziców, tak, aby wszyscy mogli zapoznawać się z informacjami i odnosić się do nich w swoich działaniach, przeprowadzić dodatkowe szkolenia dla pracowników niepedagogicznych.

Zwiększyć ilość czasu poświęconego na omawianie z uczniami przepisów prawa wewnątrzszkolnego.

Podjąć działania zmierzające do ograniczenia przypadków przemocy słownej i zachęcające uczniów do informowania dorosłych o sytuacjach niosących zagrożenie, konsekwentnie reagować na wszelkie przejawy niewłaściwego zachowania wśród uczniów.

Zaplanować działania szkoły mobilizujące wszystkich rodziców do aktywności w zakresie podnoszenia poziomu bezpieczeństwa uczniów.

Zwiększyć czujność i zwracać większą uwagę na bezpieczeństwo uczniów w miejscach postrzeganych jako niebezpieczne.

Zwracać uwagę na poprawę bezpieczeństwa uczniów podczas zajęć poza terenem szkoły.

Przekazywać rodzicom informacje o zaplanowanych i prowadzonych w Ośrodku działaniach zawartych w Programie Wychowawczym i Profilaktyki, i zapoznawać z ich efektami.

 

2. Uczniowie rozwijają kompetencje czytelnicze.

Wybór powyższego obszaru został podyktowany potrzebą zebrania informacji o poziomie czytelnictwa w kontekście podejmowanych i prowadzonych przez nauczycieli działań.

Aby można było zweryfikować to zagadnienie określono cele oraz kryteria ewaluacji:

Cele:

1. Pozyskanie informacji o działaniach mających na celu rozwijanie zainteresowań czytelniczych uczniów i promocję czytelnictwa.

2. Określenie dostosowania księgozbioru i działań biblioteki do poziomu i potrzeb rozwojowych uczniów.

3. Ustalenie mocnych i słabych stron podejmowanych działań.

Kryteria ewaluacji:

1. Nauczyciele stwarzają sytuacje zachęcające uczniów do czytania.

2. Prowadzone działania, stosowane metody i formy pracy służą promocji i rozwojowi czytelnictwa oraz zainteresowań uczniów.

3. Prowadzone działania są zaplanowane, systematyczne i celowe, mają charakter terapeutyczny i wpływają na kształtowanie twórczych postaw uczniów.

4. Biblioteka posiada odpowiednią bazę do spełniania swoich funkcji i zadań.

5. Istnieje współpraca nauczycieli i bibliotekarza.

W trakcie trwania ewaluacji szukano odpowiedzi na postawione pytania kluczowe:

1. W jaki sposób nauczyciele pomagają uczniom rozwijać umiejętność czytania?

2. Czy nauczyciele dostosowują działania do potrzeb i możliwości rozwojowych uczniów?

3. Czy w rozwijaniu umiejętności czytania nauczyciele wykorzystują TIK?

4. Czy prowadzone działania mają wpływ na rozwój zainteresowań czytelniczych?

5. Czy uczniowie chętnie wypożyczają książki?

6. Jaki wpływ na rozwój czytelnictwa i zainteresowań czytelniczych mają stosowane przez nauczycieli metody i formy pracy?

7. Czy księgozbiór biblioteki jest odpowiedni i wystarczająco dostosowany do potrzeb uczniów z niepełnosprawnościami?

8. Czy nauczyciele korzystają z księgozbioru biblioteki?

9. Czy rodzice włączają się w działania promujące czytelnictwo?

 

Podsumowanie

Z treści przedłożonych przez poszczególne zespoły raportów cząstkowych wynika, że:

1. Nauczyciele stwarzają sytuacje zachęcające uczniów do czytania.

2. Prowadzone działania, stosowane metody i formy pracy służą promocji i rozwojowi czytelnictwa oraz zainteresowań uczniów.

3. Prowadzone działania są zaplanowane, systematyczne i celowe, mają charakter terapeutyczny i wpływają na kształtowanie twórczych postaw uczniów.

4. Biblioteka posiada odpowiednią bazę do spełniania swoich funkcji i zadań.

5. Istnieje współpraca nauczycieli i bibliotekarza.

Mocne strony

W Ośrodku realizowane są inicjatywy i działania na rzecz promocji czytelnictwa dzieci i młodzieży, podejmowana jest współpraca ze środowiskiem.

W działania promujące czytelnictwo włączają się w większości rodzice uczniów klas młodszych – przez uczestnictwo w kampaniach i programach.

W zakresie rozwijania kompetencji czytelniczych istnieje bardzo dobra współpraca miedzy nauczycielami i bibliotekarką, nauczyciele wspierają inicjatywy biblioteczne.

Prowadzone działania rozwijają zainteresowania i są dostosowane do indywidualnych możliwości uczniów.

Księgozbiór jest dostosowany do potrzeb uczniów z niepełnosprawnością intelektualną.

Nauczyciele stosują odpowiednie metody i formy pracy, wykorzystują TIK.

Słabe strony

Występuje małe zaangażowanie i niska aktywność rodziców w organizowanych w szkole działaniach promujących czytelnictwo.

W bibliotece brakuje lektur obowiązkowych do nowej podstawy programowej języka polskiego.

W odniesieniu do kryterium 4 - występuje zbyt mała ilość nowości wydawniczych dla dzieci i młodzieży;

brak nowości metodycznych dla nauczycieli i poradników dla nauczycieli specjalistów.

Wnioski do dalszej pracy

Uświadamiać wszystkim rodzicom konieczność rozbudzania zamiłowania dzieci do książki i korzyści wynikających z czytania.

Informować rodziców o planowanych i realizowanych w Ośrodku działaniach rozwijających zainteresowania książką i promujących czytelnictwo.

Zapraszać i włączać rodziców nie tylko młodszych klas do aktywnego uczestnictwa w organizowanych na terenie Ośrodka imprezach czytelniczych, kampaniach, przedsięwzięciach, spotkaniach, konkursach.

Wzbogacić ofertę biblioteki o bogato ilustrowane pozycje książkowe dla dzieci, czasopisma i książki dla młodzieży oraz poradniki dla nauczycieli specjalistów.

Uzupełniać zbiory biblioteki w pozycje książkowe pisane większą czcionką, z małą ilością tekstu i wyrazistymi ilustracjami oraz nowe wydania lektur szkolnych.

W celu rozwijania czytelnictwa wśród uczniów w dalszym ciągu stosować aktywizujące metody i formy pracy, w rozwijaniu umiejętn